Winnaar 2016

Nationaal Monument Kamp Vught

Nationaal Monument Kamp Vught is in 2016 verkozen tot meest aansprekende oorlogs- en verzetsmuseum.

Aan de rand van Vught ligt Nationaal Monument Kamp Vught, gevestigd op een deel van het terrein van het voormalige concentratiekamp Vught. In januari 1943 werd hier Konzentrationslager Herzogenbusch geopend – het enige SS-concentratiekamp buiten nazi-Duitsland. Ruim 31.000 mensen werden hier gevangen gehouden, onder wie zo’n 12.000 joden. Kenmerkend voor het kamp was de diversiteit aan achtergronden: Joden, politieke gevangenen, verzetsstrijders, Jehova’s Getuigen, gijzelaars, studenten en criminelen. Na ‘Dolle Dinsdag’ werd kamp Vught begin september 1944 ontruimd.

Geopend door koningin Beatrix

In 1990 opende H.M. Koningin Beatrix het Nationaal Monument Kamp Vught. In 2002 werd een vernieuwd herinneringscentrum geopend, waarin meer ruimte was voor activiteiten en exposities. Een bezoek geeft een beeld van het ontstaan van Kamp Vught en het nationaal-socialistische systeem. De compacte expositie met veel persoonlijke verhalen leidt naar het buitenterrein: de authentieke kampgracht met de gereconstrueerde wachttorens en een gevangenenbarak, het ‘kindermonument’ voor weggevoerde joodse kinderen en het nog originele crematorium.

Als muren konden spreken

Sinds 2013 is het herinneringscentrum uitgebreid met de gerestaureerde barak 1B. De presentatie ‘Als muren konden spreken’ bestrijkt vier periodes: het concentratiekamp (1943-1944), het opvangkamp voor Duitse burgerevacués uit het grensgebied (1944-1945) en het interneringskamp voor van collaboratie verdachte Nederlanders en Rijksduitsers (1944-1949). Ook wordt de geschiedenis belicht van de Molukse ex-KNIL-militairen en hun gezinnen, die sinds 1951 werden ‘gehuisvest’ in de oude kampbarakken.

Uitgebreid aanbod

De kracht van Nationaal Monument Kamp Vught schuilt in de combinatie van een bezoek aan de historische plek met een uitgebreid aanbod van groepsrondleidingen. Tientallen vrijwilligers verzorgen jaarlijks ruim 1750 rondleidingen voor schoolgroepen, met soms wel 20 rondleidingen per dag. “Ik was hier vandaag met mijn opa en oma. Dit museum heeft veel indruk op mij gemaakt. Ik hoop dat dit nooit meer gebeurt”, is een reactie van de 11-jarige Anouk in het gastenboek. Voor individuele bezoekers worden veel losse activiteiten georganiseerd, zoals in april 2016 de familie-activiteiten tijdens de Nationale Museumweek, de theatervoorstelling ‘Ik ben er nog’ van Debby Petter en de expositie ‘Dansen met de vijand’ over de joodse danslerares Roosje Glaser.